Strategia

Projekt Strategii Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego

Strategia Funduszu to dokument kierunkowy, który wyznacza ramy działań wspierających transformację gospodarczą województwa śląskiego. Powstała na podstawie diagnozy społeczno-gospodarczej regionu, ekspertyz oraz szerokich konsultacji z interesariuszami: przedstawicielami samorządów, nauki i biznesu.

Dokument określa kluczowe obszary wsparcia, typy projektów możliwych do realizacji, grupy potencjalnych beneficjentów oraz instrumenty i źródła finansowania. Przygotowano go zgodnie z art. 3 ustawy o Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego S.A. i w oparciu o nowoczesne podejścia do planowania transformacji, m.in. koncepcję powiązanej i niepowiązanej różnorodności, strategii cyklu życia sektorów czy analizę luk rynkowych.

Po co jest Strategia?

Strategia Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego to dokument kierunkowy, który wyznacza cele, priorytety i kierunki działania Funduszu. Jej głównym zadaniem jest ukierunkowanie wsparcia tak, by skutecznie odpowiadać na wyzwania wynikające z transformacji regionu.

Strategia wskazuje, jak przeciwdziałać negatywnym skutkom wygaszania przemysłów tradycyjnych – zwłaszcza górnictwa – oraz jak wykorzystywać istniejący potencjał gospodarczy i zasoby regionu do budowania nowej, konkurencyjnej gospodarki.

Dokument ten:

  • zawiera analizę i diagnozę obecnej sytuacji rynkowej województwa;
  • określa obszary wymagające wsparcia finansowego;
  • definiuje wskaźniki realizacji celów dla Funduszu;
  • wskazuje możliwe źródła finansowania, oraz
  • opisuje sposoby monitorowania i oceny wykonywania Strategii FTWŚ.

Przygotowanie strategii jest wymogiem ustawowym i warunkiem prowadzenia przez Fundusz skutecznej, planowej i odpowiedzialnej interwencji publicznej w procesie transformacji gospodarczej województwa śląskiego.

Sektory gospodarki:

Automatyka / Robotyka

Elektromobilność

Sztuczna inteligencja

Medycyna i Biotechnologia

Odnawialne Źródła Energii

Technologie Dronowe

Przemysł 4.0 i 5.0

Przemysł Zbrojeniowy

Projektowane kluczowe obszary wsparcia

Dywersyfikacja przedsiębiorstw sektora tradycyjnego w szczególności branży górniczej, okołogórniczej wraz z zapleczem

Obszar ten koncentruje się na dywersyfikacji sektora tradycyjnego, w szczególności górnictwa i branży okołogórniczej wraz z tzw. zapleczem, a także na wsparciu wdrożeń – pilotaży dla sektora tradycyjnego celem dywersyfikacji, zmiany profilu działalności. Kluczowym celem jest wspieranie przejścia tych podmiotów od gospodarki opartej na węglu w kierunku bardziej zróżnicowanych i nowoczesnych form działalności, pozwalających lepiej odnaleźć się na konkurencyjnym rynku oraz ograniczyć skutki transformacji gospodarczej.

Diagnoza wskazuje na trudności z dostosowaniem się przedsiębiorstw do zmieniających się warunków – wiele z nich nie posiada kapitału ani zasobów do samodzielnego przekształcenia działalności. Firmy zaplecza górnictwa i branż okołogórniczych zmagają się z utratą rynków zbytu, niską konkurencyjnością, brakiem dostępu do nowych technologii i trudnościami z utrzymaniem zatrudnienia. Wciąż widoczne są też negatywne skutki wcześniejszych restrukturyzacji z lat 90. Wyzwaniami wynikającymi z diagnozy są również niewielka współpraca międzynarodowa firm okołogórniczych i zaplecza górnictwa, a także brak działów zajmujących się transformacją w firmach okołogórniczych.

W ramach OW1 planowane jest wsparcie inwestycji, które umożliwią firmom przestawienie się na nowe profile działalności, poprzez:

  • inwestycje w majątek trwały mające na celu zmianę dotychczasowego profilu gospodarczego
  • projekty pilotażowe – wdrożenia weryfikujące nowe niskoemisyjne technologie
  • inwestycje w OZE lub niskoemisyjne źródła energii, magazyny energii
  • inwestycje w rozwiązania gospodarki obiegu zamkniętego
  • wsparcie wejścia na nowe rynki
Wśród instrumentów wsparcia oferowanych przez FTWŚ S.A. znajdują się przede wszystkim instrumenty zwrotne, takie jak inwestycje kapitałowe w spółki celowe, pożyczki – w tym preferencyjne. Fundusz może także uczestniczyć w ko-inwestycjach z innymi funduszami publicznymi i VC, stosować pożyczki konwertowane i inne.

Rozwój nowych branż gospodarki w regionie

Obszar wsparcia OW2 skupia się na wsparciu przeprofilowania – unowocześnienia gospodarki regionu, rozwoju nowych branż przemysłu i usług – nowych modeli biznesowych oraz działań na rzecz przyciągania inwestorów.

Problemy wskazane w diagnozie dotyczą m.in. niskiego poziomu przedsiębiorczości w regionach przemysłowych, ograniczonych inwestycji w małych gminach oraz braku nowych miejsc pracy dla osób odchodzących z sektora górniczego. Dodatkowym wyzwaniem jest słaba współpraca regionalnego biznesu z nauką oraz niewystarczające wsparcie dla młodych firm i skalowania start-upów.

Wsparcie w ramach OW2 obejmuje przede wszystkim:

  • inwestycje związane z przyciąganiem lub rozwojem istniejących przedsiębiorstw działających w nowych branżach gospodarki,
  • inwestycje w nowe firmy – start’upy oraz skalowanie istniejących start’upów.
Fundusz stosuje szerokie spektrum instrumentów finansowych – od inwestycji kapitałowych i bezpośredniego zaangażowania, ko-inwestycje z funduszami inwestycyjnymi (np. fundusze venture capital), po pożyczki. Takie podejście umożliwia elastyczne dopasowanie formy wsparcia do potrzeb dynamicznie rozwijających się firm.

Gospodarcze wykorzystanie terenów poprzemysłowych w szczególności pogórniczych na rzecz wyżej opisanych obszarów wsparcia

Obszar wsparcia OW3 obejmuje działania na rzecz ponownego wykorzystania obiektów i terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych; wykorzystania infrastruktury pokopalnianej, w tym wód do dostarczania ciepła, produkcji wodoru, magazynowania energii; wsparcia procesu przejmowanie terenów poprzemysłowych oraz skomunikowania terenów poprzemysłowych, w szczególności pokopalnianych – włączenie do lokalnego systemu dróg.

W diagnozie zwrócono uwagę na szereg barier ograniczających wykorzystanie infrastruktury poprzemysłowej: trudności własnościowe, brak planów zagospodarowania, słabe skomunikowanie z siecią dróg, ograniczona dostępność energii oraz niewystarczające środki na adaptację budynków czy obiektów technicznych. Dodatkowym wyzwaniem jest ograniczony potencjał małych gmin do samodzielnego przeprowadzenia złożonych procesów inwestycyjnych.

Wsparcie w ramach OW3 obejmuje przede wszystkim:

  • inwestycje w infrastrukturę drogową komunikującą tereny poprzemysłowe, w szczególności pokopalniane z systemem dróg na rzecz realizacji działań objętych obszarem wsparcia (OW1) i (OW2),
  • inwestycje w adaptacje budynków poprzemysłowych, w szczególności pokopalnianych do nowych funkcji gospodarczych wynikających z działań objętych obszarem wsparcia (OW1) i (OW2),
  • inwestycje na rzecz wykorzystania infrastruktury poprzemysłowej, w szczególności pokopalnianej na cele gospodarcze wynikających z działań objętych obszarem wsparcia (OW1) i (OW2).
Fundusz stosuje szerokie spektrum instrumentów finansowych – od inwestycji kapitałowych i bezpośredniego zaangażowania, ko-inwestycje z funduszami inwestycyjnymi (np. fundusze venture capital), po pożyczki. Takie podejście umożliwia elastyczne dopasowanie formy wsparcia do potrzeb dynamicznie rozwijających się firm.

Wzmocnienie zdolności transformacji regionu

Obszar wsparcia OW4 koncentruje się na wsparciu dialogu nt. transformacji regionu, działań na rzecz oceny technologicznej i rozpoznania rentowności inwestycji, współpracy z innymi funduszami oraz regionalnymi instytucjami otoczenia biznesu na rzecz finansowania projektów transformacji.

W ramach OW4 wspierane będą m.in.:

  • wsparcie prac planistycznych na rzecz dywersyfikacji sektora tradycyjnego,
  • działania informacyjno-promocyjne, doradcze, szkoleniowe oraz współpraca na rzecz koordynacji i monitorowania transformacji regionu wraz z kreowaniem dyskusji na temat przyszłości gospodarczej regionu
  • konsultacje aktów prawnych, dokumentów strategicznych związanych z transformacją,
W ramach tego obszaru wsparcia Fundusz oferuje zarówno instrumenty finansowe – takie jak dotacje i granty – jak i wsparcie pozafinansowe.

Do pobrania